Llythyrau Twm Williams a William Closs/Letters of Twm Williams and William Closs

Archive Collection

For more information, email the repository
Advice on accessing these materials
Cite this description
Bookmark:http://archiveshub.jisc.ac.uk/data/gb219-xm13003

This material is held at
Reference
Dates of Creation
Language of Material
Physical Description

Scope and Content

yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf.

written during the First World War.

Access Information

Mae'r casgliad hwn ar agor ar gyfer ymchwil. Mae'n bosibl y bydd mynediad i rai dogfennau wedi'i gyfyngu oherwydd deddfwriaeth Diogelu Data, bydd Archifan Gwynedd yn cynghori pan fo hyn yn wir. I gael manylion ac oriau agor, ewch i https://www.gwynedd.llyw.cymru/cy/Trigolion/Llyfrgelloedd-ac-archifau/Archifau-a-hanes-teulu/Archifau-a-hanes-teulu.aspx.

This collection is open for research. Access to some documents may be restricted due to Data Protection legislation, Gwynedd Archives will advise where this is the case. For details and opening hours see https://www.gwynedd.llyw.cymru/en/Residents/Libraries-and-archives/Archives-and-family-history/Archives-and-family-history.aspx

Archive Record|Table of contents

Llythyrau Twm Williams a William Closs/Letters of Twm Williams and William ClossXM13003

LETTER from Tom Williams, Camp B, RWF, Kinmel Park to his mother in answer to the letter that he received Sunday morning but he has had no parcel yet and he is waiting for it. He was very glad of the fags. He has had a letter from Manchester this morning, the first that he has had this week and he has been watching the postman every morning. He hopes that they haven't posted a parcel until today in answer to the address that he posted last night with his photo. He says that he doesn't have any money to send many letters and he doesn't like being in this hut at all. He notes that they are going to be relocated next week and that he hopes to come home again next week. He asks that they remember him to Robin and hopes that he is in the best health as he has had a bad cold. He asks his mother to send him a writing book. He asks her to remember him to all the family and to Lizzie Parry and her family.XM13003/1

LLYTHYR oddiwrth William Closs RWF 158 Infantry Brigade, 53 Welsh Division, Mediterranean Expeditionary Force at ei annwyl frawd David yn anfon gair bach gan fawr obeithio eu bod yn iach i gyd fel ag y mae yntau. Mae wedi cael ei symud o Gallipoli Sulva Bay ers wythnos ac yr oedd yn dda ganddo gael mynd oddi yno o ganol y shells mawr. Mae'n nodi ei fod wedi bod mewn lle ofnadwy a'i fod bron wedi gorfod mynd o'r byd hwn ddwy waith ond mae yn fyw eto ac y mae yn yr Aifft yn awr, rhyw gan milltir o Alexandria a hanner cant o Cairo. Mae'n son ei fod yn le annifyr iawn gyda dim i'w weld ond tywod, does yna ddim ty yn unman a maen nhw i gyd yn aros mewn tentia. Mae yr hen Robws yma gyda fo ac wedi medio yn awr ac yn edrych yn dda iawn. Mae Don a Roin Lewis ac Owen Morris Blaenydol ymae hefy ac mae'n disgwyl cael gweld yr hen Hugh Llan cyn bo hir. Mae Hugh yn Cairo mae'n meddwl. Mae'n nodi ei fod wedi gweld llawer ar yr hen fyd yma ac mi welith lawer eto mwn. Mae Robin stamp a Twm Terrace yn yr ysbyty yn rywle ond wyr o ddim ble. Mae'n holi sut Nadolig gafodd ei frawd ac mai un gwael iawn gafodd o - tatws a cig fel cerrig a bron ddim pwdin. Mae'n son ei fod wedi gweld Owens Pen y Pass ar yr un llong ag o yn dod o Sulva Bay ond wyr o ddim ble y mae o nawr os nad ydi o yn Cairo. Mae'n dweud wrth ei frawd ei fod yn disgwyl yn arw am gael mynd o'r lle mae sy'n ddim ond anialwch a'i fod wedi cael digon ar y lle. Mae'n dweud y byddai ei frawd yn chwerthin am ei ben pan mae'n trio prynu pethau gan yr Arabiaid gan oes yr un ohonynt yn deall y naill a'r llall. Mae'n nodi fod pethau yn ddrud iawn yma. Mae'n dweud wrth ei frawd ei bod hi wedi bod yn ofnadwy yn y Dardanelles, mi roedd yn rhaid iddynt fynd oddi yno i rywle debyg. Rhyw ddwy wythnos y bu yno a roedd yn llawer digon ganddo, does ganddo ddim eisiau mynd yno eto chwaith. Roedd yn lle oer iawn a doedd ganddo ddim gwely dim ond twll yn y ddaear. Fe roedd fel twrch daear yno bron a rhynnu, dim tan na dim arall a dim ond teisen galed i'w fwyta, ond mae dal yn iach trwy'r cwbl ac yn disgwyl am gael dod yn ol i Nant Uchaf eto. Mae'n cofio at aelodau'r teulu oddiwrth Wils Closs, AnialwchXM13003/2

LLYTHYR oddiwrth William Closs RWF 158 Infantry Brigade, 53 Welsh Division, Mediterranean Expeditionary Force (HM Forces in Egypt) at ei annwyl frawd yn nodi ei fod wedi derbyn ei lythyr caredig yn saff a'i bod yn dda ganddo glywed eu bod yn iach i gyd fel ag y mae yntau yn yr anialwch yma. Roedd wedi dychryn i glywed am William Edward gan nad oedd wedi clywed o'r blaen. Mae'n gofyn iddo ddweud wrth Jane ei wraig fod yn ddrwg iawn ganddo. Mae'n son fod yntau wedi bod mewn llawer i storm ar ol dyfod o'r hen wlad tasa dim ond dod o Sulva Bay Gallipoli o ganol y shells mawr, wnaiff o ddim ei anghofio nhw byth. Mae'n diolch i Dduw am gael dod oddi yno yn fyw ac yn iach. Mae'n dweud wrth ei frawd ei bod yn dipyn gwell yma yn yr Aifft ond does fawr ddim i'w weld ar wahan i dywod am dair mil o filltiroedd a rhyw dipyn o Arabs. Mae'n nodi ei bod hi'n boeth ofnadwy yma a nad oes ganddo ddim lot amdano ar wahan i'w grys. Mae'n codi am bump bob dydd ac wrthi tan unarddeg, nid ydyw yn gwneud rhyw lawer ar wahan i edrych ar ol y lines. Does neb yn gwneud dim yma yn y pnawn gan ei bod yn rhy boeth. Mae'n gobeithio y caiff ddod gartref yn fyw ac yn iach eto i'r Nant gan nad oes "no place like home". Mae'n cofio at ei frawd Guto yr hen soldiwr ac yn gofyn i'w frawd anfon gair bach yn ol yn o fuan ato gan lofnodi ei hun fel Wil AnialwchXM13003/3